Who cast that first fateful tomato that started the La Tomatina revolution? The reality is no one knows. Maybe it was an anti-Franco rebellion, or a carnival that got out of hand. According to the most popular version of the story, during the 1945 festival of Los Gigantes (a giant paper mâché puppet parade), locals were looking to stage a brawl to get some attention. They happened upon a vegetable cart nearby and started hurling ripe tomatoes. Innocent onlookers got involved until the scene escalated into a massive melee of flying fruit. The instigators had to repay the tomato vendors, but that didn't stop the recurrence of more tomato fights—and the birth of a new tradition.
Fearful of an unruly escalation, authorities enacted, relaxed, and then reinstated a series of bans in the 1950s. In 1951, locals who defied the law were imprisoned until public outcry called for their release. The most famous effrontery to the tomato bans happened in 1957 when proponents held a mock tomato funeral complete with a coffin and procession. After 1957, the local government decided to roll with the punches, set a few rules in place, and embraced the wacky tradition.
Though the tomatoes take center stage, a week of festivities lead up to the final showdown. It's a celebration of Buñol's patron saints, the Virgin Mary and St. Louis Bertrand, with street parades, music, and fireworks in joyous Spanish fashion. To build up your strength for the impending brawl, an epic paella is served on the eve of the battle, showcasing an iconic Valencian dish of rice, seafood, saffron, and olive oil.
Today, this unfettered festival has some measure of order. Organizers have gone so far as to cultivate a special variety of unpalatable tomatoes just for the annual event. Festivities kick off around 10 a.m. when participants race to grab a ham fixed atop a greasy pole. Onlookers hose the scramblers with water while singing and dancing in the streets. When the church bell strikes noon, trucks packed with tomatoes roll into town, while chants of "To-ma-te, to-ma-te!" reach a crescendo.
Then, with the firing of a water cannon, the main event begins. That's the green light for crushing and launching tomatoes in all-out attacks against fellow participants. Long distance tomato lobbers, point-blank assassins, and medium range hook shots. Whatever your technique, by the time it's over, you will look (and feel) quite different. Nearly an hour later, tomato-soaked bombers are left to play in a sea of squishy street salsa with little left resembling a tomato to be found. A second cannon shot signals the end of the battle. | La Tomatino devriminin fitilini ateşleyen ilk domatesi acaba kim attı? Gerçek şu ki kimse bilmiyor. Belki Franco karşıtı bir isyandı ya da çığırından çıkan bir karnaval. En tutulan rivayete göre, 1945 Los Gigantes festivalinde (kâğıt hamurundan yapılmış büyük kuklaların bir geçit töreni) kent sakinleri bir miktar ilgi çekebilmek için bir arbede tertiplediler. Etraftan bir sebze arabası buldular ve olgun domatesleri fırlatmaya başladılar. Olayla ilgisi olmayan seyirciler de işe dahil oldu ve havada uçuşan meyvelerden ibaret bir kargaşa manzarası ortaya çıkana kadar devam etti. Elebaşları, domates satıcılarının masrafları karşılamak zorunda kaldı, ama bu durum yeni domates savaşlarını ve yeni bir geleneğin doğuşunu durdurmadı. Olayların başa çıkılmaz biçimde tırmanmasından korkan yetkililer bu konuyla ilgili olarak önce yasa çıkardı, sonra gevşetti ve ardından 1950'lerde bir dizi yasak getirdi. 1951 yılında, yasaya karşı koyan kent sakinleri hapse atıldı; ta ki halk serbest bırakılmaları için ortalığı velveleye verene kadar. Domates yasaklarına en meşhur başkaldırı, 1957 yılında domates savaşı taraftarlarının domates için tabut ve cenaze alayı da içeren alay etme amaçlı cenaze töreni düzenlemesiyle gerçekleşti. 1957 yılından sonra yerel hükûmet meseleyi güzellikle çözmeye karar verdi, birkaç kural koydu ve bu kaçık geleneği kabullendi. Ön planda domates görünse de kapanış finali bir şenlik haftasının ardından gerçekleşir. İspanyolların coşkulu tarzındaki geçit törenleri, müzik ve havai fişekler eşliğinde Buñol'un koruyucu azizleri olan Bakire Meryem ve St. Louis Bertrand anılmaktadır. Yaklaşan arbede için güç toplamak amacıyla, savaş arifesinde pirinç, deniz ürünleri, safran ve zeytinyağından yapılan ikonik bir Valencia yemeği olan destansı paella ikram edilir. Bugün bu özgür festivalin tâbi olduğu bazı kurallar vardır. Organizatörler her yıl yapılan bu etkinliğe münhasır olarak özel bir tatsız domates türü yetiştiregelmişlerdir. Şenliklerin başlama vuruşu katılımcıların sabah 10 sularında yağlı bir direğin tepesine bağlanmış bir domuz budunu yakalamak için yarışmaya başlamasıyla yapılır. Seyirciler hem sokaklarda şarkı söyleyip dans eder hem de yarışmacıları hortumla ıslatır. Kilise çanları öğlen olduğunu belirtmek için çaldığında domateslerle yüklü kamyonlar şiddeti gittikçe artan "To-ma-te, to-ma-te! (domates, domates)" tezahüratları eşliğinde şehre akın eder. Daha sonra, tazyikli su fışkırtılarak esas etkinlik başlar. Bu başlama işaretiyle birlikte herkes domatesleri ezip atarak diğer katılımcılara elinden geldiğince saldırır. Uzun mesafeli domates aşırtmacıları, nokta atışı yapan suikastçılar ve orta mesafeli çengel atışları. Tekniğiniz ne olursa olsun süre bitimi yaklaştığında oldukça farklı görünürsünüz (ve hissedersiniz)! Hemen hemen bir saat sonra ortalıkta, domatese benzeyen çok az şeyin kaldığı süngerimsi sokak salsası denizinde oynayan domatese bulanmış bombacılar kalır. İkinci bir tazyikli su fışkırtılarak savaşın bitişi ilan edilir. |